από τον Γιάννη Παπαδόπουλο:
Ανταπόκριση από το 'Οκλαντ
Βρεθήκαμε στην πόλη που φιλοδοξεί να ξεπεράσει την οικονομική κρίση φορολογώντας το «χόρτο» και μιλήσαμε με «φοιτητές» και «καθηγητές» την ώρα που έστριβαν το τσιγάρο τους.
Περασμένα μεσάνυχτα και στους δρόμους του Όκλαντ ακούγεται μόνο ο άνεμος. Στο διάδρομο του ξενοδοχείου «Τζακ Λόντον Ιν» με καλωσορίζει μια ξεχωριστή μυρωδιά.
Στην αρχή είναι ανάλαφρη και γλυκιά. Γρήγορα όμως ξινίζει και γίνεται βαριά. Η ίδια μυρωδιά με οδηγεί το επόμενο πρωί στους δρόμους του Όκλαντ. Μοιάζει να υπάρχει παντού.
Έξω όμως από ένα κτίριο με πόρτες ασφαλείας η μυρωδιά γίνεται ακόμη πιο έντονη. Είναι το Πανεπιστήμιο Όκστερνταμ, η πρώτη σχολή στις ΗΠΑ που εκπαιδεύει επίδοξους εμπόρους κάνναβης.
Η χρήση μαριχουάνας για ιατρικούς σκοπούς είναι νόμιμη στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας από το 1996. Σε αυτή την πόλη λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια το Όκστερνταμ. Δεν είναι αναγνωρισμένο ως εκπαιδευτικό ίδρυμα.
O ιδρυτής και τα μέλη του όμως το αποκαλούν «πανεπιστήμιο». Oι φοιτητές του πληρώνουν δίδακτρα 650 δολαρίων για σεμινάρια 13 εβδομάδων. Ενώ για ένα ταχύρυθμο πρόγραμμα Σαββατοκύριακου η τιμή είναι 250 δολάρια.
Εδώ μαθαίνουν πώς να καλλιεργούν, να πωλούν και να καπνίζουν μαριχουάνα. Εδώ τους συμβουλεύουν πώς να αποφεύγουν τις περιπέτειες με την αστυνομία και πώς να μαγειρεύουν με... μπαχάρι τους την κάνναβη.
Ήδη έχουν αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο 5.500 άτομα. Και ο τζίρος του φτάνει το 1,5 εκατομμύριο δολάρια το χρόνο.
Πρόσφατα οι τάξεις του Όκστερνταμ μετακόμισαν από μια μικρή αίθουσα χορού στους τρεις ορόφους ενός κτιρίου στην κεντρική λεωφόρο της πόλης. Η πόρτα στην είσοδο ανοίγει μόνο από μέσα, ενώ για να λειτουργήσει το ασανσέρ χρειάζεται τετραψήφιος κωδικός.
Ανεβαίνω από τις σκάλες με τα σκουριασμένα χερούλια. Στους τοίχους, πολύχρωμα γκράφιτι. Σε λιγότερο από μισή ώρα θα αρχίσει το μάθημα.
Συναντώ τον καθηγητή. Έχει κίτρινα δόντια και λευκές φαβορίτες στο στυλ Κόκοτα. Φοράει μια μπλούζα με ασπρόμαυρες ρίγες και μια στάμπα με ένα τεράστιο φύλλο κάνναβης. Τον λένε Τζέισον Μπράουν και επαγγέλλεται «δικαστικός σύμβουλος μαριχουάνας».
Πηγαίνει σε δίκες για να υπερασπιστεί κατηγορούμενους σε υποθέσεις κατοχής ή εμπορίας κάνναβης. Δεν είναι νομικός, αλλά κάποιο είδος πραγματογνώμονα.
«Δουλειά μου είναι να ζυγίζω τα ναρκωτικά, να κρατάω λίστες με τα αποδεικτικά στοιχεία και να βεβαιώνω ότι η Δίωξη δεν παραποίησε τα στοιχεία», λέει.
O ίδιος καπνίζει χόρτο συχνά, ενώ είναι μέλος μιας ομάδας καλλιεργητών που μοιράζονται την παραγωγή 26 δενδρυλλίων.
O Μπράουν έχει άδεια γιατρού για να χρησιμοποιεί μαριχουάνα. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο στην πολιτεία της Καλιφόρνιας (και συνολικά σε 12 ακόμη πολιτείες των ΗΠΑ), οι γιατροί μπορούν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε έναν ασθενή για την κατανάλωση κάνναβης.
Δεν είναι δύσκολο να πάρει κανείς το χαρτί απ’ τον γιατρό. Αρκεί μία επίσκεψη και 175 δολάρια. Η συγκατάθεση δίνεται σχεδόν για οτιδήποτε, από αϋπνίες μέχρι στομαχικές διαταραχές.
«Βοηθάει στην αντιμετώπιση νευρικών πόνων και στην απώλεια της όρεξης που έχουν συνήθως ασθενείς του HIV ή καρκινοπαθείς», εξηγεί ο Μπρους Μέρκιν, εκπρόσωπος της οργάνωσης «Marijuana Policy Project», που διεκδικεί τη νομιμοποίηση της κάνναβης σε όλη την Αμερική.
«O καθένας μπορεί να πάρει μαριχουάνα με τη βοήθεια ενός γιατρού», λέει σε τηλεφωνική μας επικοινωνία ο Πολ Τσάμποτ, επικεφαλής της οργάνωσης «Drug Free California». «Ακόμα και αν έχουν κάλους, παίρνουν μαριχουάνα με ιατρική συγκατάθεση».
O ίδιος είχε εθιστεί από τα 12 του στη μαριχουάνα και χρειάστηκε να κλειστεί σε κέντρο αποτοξίνωσης. «Δεν είναι ούτε φάρμακο ούτε μαγικό χάπι. Είναι ένα παράνομο ναρκωτικό», λέει.
Oι υποστηρικτές της μαριχουάνας στο Όκστερνταμ λένε ότι το χόρτο προκαλεί τον ίδιο εθισμό με ένα βιντεοπαιχνίδι. Ωστόσο η Σούζαν Βάις, ερευνήτρια του Εθνικού Ινστιτούτου Κατάχρησης στις ΗΠΑ, λέει ότι η κάνναβη έχει αρκετές παρενέργειες.
«Προκαλεί προβλήματα στη μνήμη, γι’ αυτό δεν πρέπει να καταναλώνεται από παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείο. Ξέρουμε ότι το 9% των χρηστών εθίζεται σε αυτήν.
Ακόμα μπορεί να θολώσει την κρίση του χρήστη και είναι επικίνδυνο να οδηγεί κάποιος υπό την επήρειά της. Oι χρήστες εμφανίζουν σύνδρομο στέρησης όταν προσπαθούν να απαλλαγούν. Δεν είναι ένα αθώο ναρκωτικό».
Kοινωνικό προφίλ
Η νομιμοποίηση της μαριχουάνας είναι ένας από τους στόχους του ιδρυτή του Πανεπιστημίου Όκ-στερνταμ, Ρίτσαρντ Λι.
Εδώ και αρκετούς μήνες ο Λι μαζεύει υπογραφές για να φέρει προς ψήφιση στο Όκλαντ, το Νοέμβριο του 2010, ένα νόμο που θα επιτρέπει την κατανάλωση κάνναβης χωρίς ιατρική συγκατάθεση.
Συναντώ τον Λι σε ένα σκονισμένο γραφείο του πανεπιστημίου. Ένας τραυματισμός στη σπονδυλική στήλη τον έχει καθηλώσει σε αναπηρικό καροτσάκι.
«Θυμάμαι ότι είχα πιει το πρώτο μου τσιγάρο ακούγοντας το “Dark side of the moon” των Pink Floyd», λέει καθώς θρυμματίζει κάνναβη για το επόμενο τσιγάρο του.
«Μια επίσκεψη στην Oλλανδία, στο Άμστερνταμ, με ενέπνευσε για να ανοίξω τη σχολή. Και η τοπική κοινωνία στο Όκλαντ μας έχει αποδεχτεί».
Η αποδοχή της τοπικής κοινωνίας συμπίπτει με την οικονομική κρίση. Το Όκλαντ υποφέρει από ένα έλλειμμα 83 εκατομμυρίων δολαρίων.
Και πρόσφατα το 80% των ψηφοφόρων της πόλης δέχτηκε να επιβληθεί φορολογία στο εμπόριο κάνναβης – κάτι που γίνεται για πρώτη φορά στις ΗΠΑ.
Πλέον, σε κάθε 1.000 δολάρια κέρδους θα αντιστοιχούν 18 δολάρια φόρου. Και αναμένεται μέσα στον πρώτο χρόνο να συγκεντρωθούν ένα εκατομμύριο δολάρια.
O Λι δέχεται με ευχαρίστηση αυτό το μέτρο. Η βοηθός του, Σάλουα Ιμπραχίμ, κόρη Αιγυπτίων μεταναστών, μου μιλάει για τις επενδύσεις του.
Πριν από λίγα χρόνια δώρισε 75.000 δολάρια σε μια οργάνωση για την αναπαλαίωση του θεάτρου «Fox», ενός οικοδομήματος του 1920, ενώ το Όκστερνταμ έχει φέρει με τους μαθητές του εκατοντάδες πελάτες για τα μαγαζιά της περιοχής.
Έχει επίσης ανοίξει ένα μαγαζί δώρων με σουβενίρ που έχουν το σήμα της κάνναβης. Του ανήκει ένα κέντρο ενοικίασης ποδηλάτων και ένα εργαστήριο κατασκευής γυαλιού. Εκεί βρίσκω την Τάρα Μέρι.
O πάγκος δίπλα της είναι γεμάτος με πίπες. Τη ρωτάω αν μπορεί κάποιος να καπνίσει καπνό μ’ αυτές. «Καπνό; Τι λες; O καπνός κάνει κακό. Μόνο χόρτο», λέει.
To εμπόριο
O Λι πληρώνει κάθε χρόνο περίπου 900.000 δολάρια στην εφορία. Τα περισσότερα έσοδά του δεν προέρχονται από το Όκστερνταμ, αλλά από τη ναυαρχίδα των επιχειρήσεών του, το καφέ «Blue Sky».
Στην είσοδο μοιάζει με στέκι φοιτητών. Αλλά, για να προχωρήσεις πέρα από το παραβάν, ο Τζιμ, ένας νέος με φουσκωτά μπράτσα, πρέπει να δει το χαρτί γιατρού.
Σε ένα δωμάτιο πίσω από την καφετέρια βρίσκεται ένα κέντρο διάθεσης μαριχουάνας για ιατρικούς λόγους. Σύμφωνα με την Ιμπραχίμ, κάθε μέρα οι επισκέπτες φτάνουν τους 600.
Ένας από αυτούς είναι ο Άντονι. Ένας 20άρης που ζήτησε να μη δημοσιεύσουμε το επώνυμό του. Oδήγησε τρεις ώρες για να βρεθεί στο πίσω δωμάτιο της καφετέριας.
Τον ρωτάω γιατί έχει ανάγκη τη μαριχουάνα. Σηκώνει το μανίκι και μου δείχνει μια τεράστια ουλή που μοιάζει με σημάδι πρόσφατης εγχείρησης. «Για τον πόνο», λέει.
Το Όκλαντ έχει συνολικά τέσσερα κέντρα διάθεσης ιατρικής μαριχουάνας. Σύμφωνα με το νόμο, ο κάτοχος κάρτας για ιατρική χρήση κάνναβης μπορεί να καλλιεργήσει μέχρι και 72 δενδρύλλια στο σπίτι του.
Απαγορεύεται να τα πουλήσει, αλλά μπορεί να τα δώσει σε άλλους κατόχους κάρτας. Τα επίσημα κέντρα διάθεσης, αν και επιτρέπεται να πωλούν τη μαριχουάνα, απαγορεύεται να την παράγουν.
Αλλά πληρώνουν τους προμηθευτές τους. Επομένως, κάπου στην πορεία ο νόμος παραβιάζεται. O Λι λέει ότι το δικό του κέντρο προμηθεύεται το εμπόρευμα από τοπικούς παραγωγούς της Καλιφόρνιας. Τον ρωτάω αν κρατάει βιβλία και αποδείξεις των συναλλαγών. Αρνείται να απαντήσει.
Αν και στο Όκλανττα νόμιμα κέντρα διάθεσης μαριχουάνας είναιτέσσερα, στο Λος Άντζελες έχει χαθεί το μέτρο. Στην πόλη υπάρχουν600-800 κέντρα διάθεσης ιατρικής μαριχουάνας.
«Είναι απίστευτο», λέει ο Πολ Τσάμποτ. «Είναι περισσότερα από τα “McDonald’s” και τα “Starbucks”. Βρίσκονται κοντά σε σχολεία και διαφημίζουν την κάνναβη σε παιδιά».
O Μαρκ Κλέιμαν, καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του UCLA, αναγνωρίζει ότι η κατάσταση σε πολλά μέρη της Καλιφόρνιας βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Γι’ αυτό προτείνει, αν νομιμοποιηθεί η μαριχουάνα σε όλη την Αμερική, να δίνεται με συνταγή γιατρού από τον φαρμακοποιό και όχι στα υπάρχοντα κέντρα. Σύμφωνα με τον Κλέιμαν, αυτό το σενάριο δεν φαντάζει απίθανο.
«Μοιάζει με το γάμο των ομοφυλόφιλων. Πρώτα το θεωρούσαμε αδιανόητο. Έπειτα έγινε θέμα διαλόγου. Και πλέον είναι αυτονόητο», λέει.
«Το ζήτημα της νομιμοποίησης της κάνναβης είναι καθαρά ηλικιακό. Αυτοί που δεν θέλουν να νομιμοποιηθεί είναι κυρίως άνθρωποι στα 60 και 70 τους. Όταν αυτοί πεθάνουν, η επόμενη γενιά δεν θα έχει πρόβλημα να περάσει το νόμο».
Τα όνειρα
Με το όνειρο της πλήρους νομιμοποίησης της κάνναβης ζει ο Τσέκερ, ένας φοιτητής του Όκστερνταμ με τατουάζ, που αγκαλιάζουν τα χέρια του σαν μανίκια. «Θέλω να ανοίξω το δικό μου κέντρο διάθεσης στην κοιλάδα της Νάπα», λέει.
«Ελπίζω μέσα από αυτό το πρόγραμμα να μάθω πράγματα που θα μου χρησιμεύσουν στη νέα μου επιχείρηση».
Παρόμοιους στόχους έχει και ο Κρίστοφερ Ζουνίγκα, φοιτητής και αυτός της σχολής του Ρίτσαρντ Λι. «Στο Φρέσνο, όπου ζω, η κάνναβη είναι ακόμα παράνομη. Χρειάζεται να οδηγήσω ώρες για να βρεθώ στο Όκλαντ», λέει.
Οι δύο φοιτητές με αφήνουν για να επιστρέψουν στα θρανία τους. Ακολουθεί μια διάλεξη του Τζόι Ερενέτα που διδάσκει Κηπευτική.
Μόλις σκοτεινιάσει, οι δρόμοι του Όκλαντ είναι και πάλι έρημοι. Στα «Starbucks» κλειδώνουν τις τουαλέτες για να μην μπαίνουν ζητιάνοι. Και στην είσοδο των «Burger King» στέκει ένας σεκιουριτάς που δεν υπήρχε εκεί το πρωί.
Oι μαθητές του Όκστερνταμ ξεκινούν το ταξίδι για τα σπίτια τους και η γλυκόξινη μυρωδιά της κάνναβης δραπετεύει από τα μισάνοιχτα παράθυρα των αυτοκινήτων τους.
Από τον Γιάννη Παπαδόπουλο, ανταπόκριση από το Οκλαντ
Κι επειδή πάντα τσεκάρω πριν αναρτήσω δείτε το επίσημο του Πανεπιστημίου: http://www.oaksterdamuniversity.com/facultyoakland.html και τον Richard Lee Υπεύθυνο Καθηγητή και αφοσιωμένο στην Αποποινικοποίηση εδώ και 17 χρόνια. O σύνδεσμος που σας δίνω είναι η σελίδα Εγγραφής στα μαθήματα στην οποία παρουσιάζονται και οι Καθηγητές. Με τις ευχές μου..
